Η έννοια του μονόχρωμου, ή ασπρόμαυρου, έχει βαθιές ρίζες στην ιστορία της τέχνης και της φωτογραφίας. Πριν από την έλευση της έγχρωμης τεχνολογίας, η μονόχρωμη απεικόνιση ήταν ο κανόνας. Η απουσία χρώματος ανάγκαζε τους καλλιτέχνες και τους φωτογράφους να εστιάσουν στη σύνθεση, το φως και τη σκιά για να δημιουργήσουν εντυπωσιακά έργα.
Στην ελληνική γλώσσα, ο όρος "μονόχρωμος" περιγράφει κάτι που αποτελείται από ένα μόνο χρώμα ή αποχρώσεις του ίδιου χρώματος. Η λέξη προέρχεται από τις λέξεις "μόνος" και "χρώμα", υποδηλώνοντας την απουσία ποικιλίας χρωμάτων.
Η μονόχρωμη φωτογραφία, για παράδειγμα, συχνά θεωρείται πιο διαχρονική και καλλιτεχνική από την έγχρωμη, καθώς εστιάζει στην ουσία του θέματος και όχι στην επιφανειακή του εμφάνιση. Η απουσία χρώματος μπορεί να δημιουργήσει μια αίσθηση νοσταλγίας, μυστηρίου ή μελαγχολίας.
Η χρήση του μονόχρωμου στην τέχνη και το σχέδιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να τονίσει συγκεκριμένα στοιχεία, να δημιουργήσει αντίθεση ή να απλοποιήσει μια σύνθεση. Είναι ένα ισχυρό εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να μεταφέρει ένα συγκεκριμένο μήνυμα ή συναίσθημα.
Στον ψηφιακό κόσμο, η μονόχρωμη απεικόνιση χρησιμοποιείται συχνά για λόγους οικονομίας, καθώς απαιτεί λιγότερο χώρο αποθήκευσης και εύρος ζώνης. Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να δημιουργήσει μια πιο μινιμαλιστική και κομψή εμφάνιση.